طراح طرح سؤال از رئیس‌جمهور در مجلس هشتم بار دیگر اندیشه پیگیری دوباره این طرح را در ذهن خود می‌پروراند.
نسرین وزیری: علی مطهری که سال گذشته در واکنش به سخنان مشایی در اعلام دوستی با ملت اسرائیل، برای سؤال از احمدی‌نژاد امضاهای نمایندگان را جمع‌آوری می‌کرد، این بار قصد دارد در واکنش به انتصاب وی به عنوان معاون اولی رئیس‌جمهور، بار دیگر این طرح را در دستور کار خود قرار دهد. مطهری به دلیل مواضع انتقادی‌اش به «عماد افروغ» شباهت‌های بسیاری دارد و همچون او منتقد سیاست‌های سیاسی و فرهنگی رئیس‌جمهور است و اگر تلاشش برای سؤال از احمدی‌نژاد به ثمر بنشیند، نخستین سؤال از رئیس‌جمهور را در تاریخ ایران پایه‌گذاری خواهد کرد. اقدامی که تنها یک بار استارت آن از سوی نمایندگان مجلس اول نسبت به عملکرد بنی‌صدر زده شد و در نهایت رأی به عدم کفایت او صادر گردید.
انتقادهای مطهری به احمدی‌نژاد محدود به دوره نمایندگی‌اش نیست. او نخستین اصولگرای منتقدی بود که تنها یک سال پس از ریاست جمهوری احمدی‌نژاد در نامه سرگشاده‌ای به رئیس‌جمهور گرچه انتخاب او به عنوان رئیس‌جمهور نهم را از الطاف خفیه خداوند تلقی کرد اما تأکید صرف بر موضوع عدالت و بی‌توجهی و عدم حساسیت به مسائل فرهنگی را به عنوان بزرگ‌ترین نقد وارده به این دولت بر شمرد. آنچه در ادامه می‌خوانید گفت‌وگو با فرزند شهید مطهری و نماینده این دوره مردم تهران در مجلس است:
شما از جمله منتقدان عملکرد آقای مشایی به عنوان رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری بودید. اکنون که ایشان به عنوان معاون اول رئیس‌جمهور انتخاب شده‌اند، نظرتان درباره این انتصاب جدید چیست؟
بنده این انتصاب را به صلاح نمی‌دانم. باتوجه به نظر مخالف مقام معظم رهبری، مراجع عظام تقلید و نخبگان سیاسی، این انتصاب کار درستی نبود. فکر می‌کنم مجلس هم بی‌تفاوت نخواهد ماند.
منظورتان این است که پس از پایان تعطیلات تابستانی مجلس، نسبت به انتصاب مشایی اعتراض خواهید کرد؟
بله قطعاً. حتی احتمال دارد که با مشورت با نمایندگان بار دیگر سؤالی را نسبت به رئیس‌جمهور مطرح کنیم. چون رئیس‌جمهور باید به مجلس پاسخ دهد که چرا چنین کسی را به عنوان معاون اول خود منصوب کرده است.
اما بر اساس قانون، رئیس‌جمهور در انتخاب معاونان خود آزاد است و نیازی به تأیید آنها از سوی مجلس ندارد. با این حساب چرا مجلس می‌خواهد نسبت به این اختیار رئیس‌جمهور واکنش نشان دهد؟
چون رئیس‌جمهور فردی را برخلاف شایسته‌سالاری به عنوان معاون اول خود انتخاب کرده است و این برای مجلس، علما و نخبگان سیاسی قابل قبول نیست. پس از رئیس‌جمهور سؤال می‌کنیم تا ایشان برای پاسخ به این سؤال، نمایندگان را نسبت به این انتخاب خود قانع کنند.
البته شما یک بار دیگر هم در اعتراض به اینکه مشایی گفته بود با ملت اسرائیل دوست هستیم، موضوع سؤال از رئیس‌جمهور را پیگیری کردید اما پس از سخنان مقام معظم رهبری در نماز جمعه این سؤال را از دستور کارتان خارج کردید.
البته آن بار رهبری انقلاب انتقاد تندی را به مشایی کردند و کار او را غلط توصیف کردند. ایشان فرمودند که بهتر است طرفین یعنی دولت و مجلس دیگر این مسئله را ادامه ندهند. ولی به هر حال به عنوان نماینده مجلس این مسئله را جزء وظایف خودمان می‌دانیم و جزء اختیاراتمان است که از ابزارهای نظارتی‌مان استفاده کنیم.
حداقل 75 نماینده باید طرح سؤال از رئیس‌جمهور را امضا کنند تا این طرح حدنصاب لازم را کسب کند. فکر می‌کنید سؤال این بارتان از آقای احمدی‌نژاد بتواند این حدنصاب را به دست آورد؟
فکر می‌کنم به حد نصاب خواهد رسید. البته مهم آن است که ما به وظیفه نمایندگی‌مان عمل کنیم حالا چه به حدنصاب برسد چه نرسد. آن بار 81 امضا جمع‌آوری شده بود و امیدوارم که باز هم بتوانم اینقدر امضا جمع‌آوری کنم.
علی‌رغم انتقادات پیاپی مجلس به عملکرد آقای مشایی، شاهد توجه بیشتر رئیس‌جمهور به ایشان هستیم. کما اینکه پس از انتقاد نمایندگان و مراجع عظام از سخنان مشایی، او رئیس‌جمهور را در سفر به ترکیه و پرتاب موشک امید همراهی کرد و در تمام برنامه‌ها کنار ایشان بود. بی‌توجهی رئیس‌جمهور به انتقادات وارده نسبت به مشایی چه دلیلی دارد؟
آقای احمدی‌نژاد ارادت خاصی به آقای مشایی دارد و از نظر معنوی او را مراد خود و خودش را مرید او می‌بیند. گویا رابطه معنوی‌ای میان آنها حاکم است که بنده از جزئیات آن خبر دقیقی ندارم. شاید ایشان کراماتی از آقای مشایی دیده‌اند که مریدشان شده‌اند. البته هر چند همه به ایشان ارادت دارند نباید آن را در مسائل سیاسی کشور دخالت دهند و باید دامنه آن را به مسائل شخصی محدود کنند. چون ممکن است که کسی عارف بزرگی باشد اما صلاحیت حضور در مناصب اجرایی و دولتی را نداشته باشد. اصلاً آقای مشایی در حدی نیست که بتواند در جایگاهی همسطح نخست‌وزیر جای بگیرد. البته این جور کارها ناشی از خصلتی است که در شخص رئیس‌جمهور وجود دارد. او فقط حرف خودش را قبول دارد و حرف دیگران را نمی‌پذیرد. لذا تا چهار سال دیگر با این خصلت وی مواجه خواهیم بود. البته جایی که لازم باشد با استفاده از اختیاراتمان به منظور انجام وظایف قانونی نمایندگی به مقابله با این اقدامات رئیس‌جمهور خواهیم پرداخت.
منظورتان ارائه تذکر به رئیس‌جمهور است؟
از همه ابزارهای نظارتی اعم از تذکر، سؤال و استیضاح استفاده خواهیم کرد!
یعنی ممکن است زمانی بخواهید رئیس‌جمهور را استیضاح کنید؟
البته بنده منظورم استیضاح وزرا بود نه رئیس‌جمهور. فعلاً قصد مطرح کردن این مسئله را نداریم.
با توجه به خصلتی که در رئیس‌جمهور به آن اشاره کردید که فقط حرف خودشان را می‌پذیرند، رایزنی‌های کنونی برخی نمایندگان با ایشان به منظور مشاوره جهت تعیین ترکیب کابینه دهم را چقدر مؤثر می‌دانید؟
به نظر من خیلی نمی‌تواند این رایزنی‌ها مؤثر باشد. قطعاً رئیس‌جمهور خودش تصمیم می‌گیرد و تحت تأثیر مشاورت‌ها نیست.
با این حال توصیه‌ای به ایشان برای چینش کابینه جدیدشان دارید؟
بله، امیدوارم ایشان از مخالفانشان هم در کابینه دهم استفاده کنند و کسانی از اصولگرایان منتقد گرفته تا اصلاح‌طلبان معتدل را در کابینه دهم جای دهند. تنها تشکیل چنین کابینه‌ای است که منجر به وحدت و آشتی ملی خواهد شد.
اصولگرایان منتقد و اصلاح‌طلبان معتدلی که به آن اشاره دارید، چه دامنه‌ای را شامل می‌شود؟
چندان مایل به ذکر اسامی نیستم. افراد اصولگرای زیادی هستند که منتقد دولتند. اصلاح‌طلبان معتدل زیادی هم داریم. از چهره‌هایی مثل آقایان توکلی و کاتوزیان می‌توان به عنوان اصولگرایان منتقد یاد کرد و چهره‌هایی مثل خباز، پزشکیان و بی‌طرف را هم در ردیف اصلاح‌طلبان معتدل و معقول می‌توان جای داد که جمع آنها می‌تواند کابینه وحدت ملی را تشکیل دهد.
برگردیم به موضوع کابینه دهم؛ برخی نمایندگان و صاحب‌نظران سیاسی اگرچه نسبت به تغییر پیاپی وزرا انتقاد دارند اما عدم رأی اعتماد به وزرای پیشنهادی را هم صحیح نمی‌دانند و معتقدند هر بار که تغییری صورت گرفته، وزیر ضعیف‌تری به مجلس معرفی شده است. نظر شما در این خصوص چیست؟
مسلماً تغییرات پیاپی وزرا که نوعی بی‌ثباتی در سیستم مدیریتی کشور را می‌آفریند، بازدهی دستگاه‌های اجرایی را پایین آورده و ضرر بسیاری را به کشور می‌زند. از این رو امیدوارم رئیس‌جمهور وزرایش را با دقت انتخاب کند تا مجبور به عزل آنها نشود. در مورد اینکه رئیس‌جمهور همواره وزرای ضعیف‌تری را به مجلس معرفی می‌کند هم بنده شاهد نگرانی‌هایی در این خصوص بوده‌ام. به همین دلیل برخی نمایندگان معتقدند باید به وزرای پیشنهادی رئیس‌جمهور رأی اعتماد دهند تا وزیر ضعیف‌تری به مجلس معرفی نشود اما من این حرف را قبول ندارم. به نظر من اگر کسی صلاحیت وزارت ندارد، مجلس نباید به آن رأی اعتماد دهد. حتی اگر دو، سه بار این مسئله تکرار شود، ایرادی ندارد. بالاخره رئیس‌جمهور باید مجبور به استفاده از افراد قوی شود.
عدم ارائه رأی اعتماد به برخی وزرا را پیش‌بینی می‌کنید؟
به نظر من فضای حاکم بر مجلس یک فضای کارشناسی است و جنبه سیاسی کمی دارد. فکر می‌کنم نمایندگان مجلس هم مایلند که بهترین‌ها فارغ از گرایش سیاسی‌شان به عنوان وزیر انتخاب شوند. از این رو نمایندگان مایلند در فضایی آزاد به بررسی کارشناسی کابینه بپردازند. طبیعتاً ممکن است برخی وزرا رأی اعتماد نگیرند.
با توجه به اینکه رئیس‌جمهور از تغییرات گسترده در کابینه دهم به نسبت کابینه نهم خبر داده‌اند، به نظرتان بیشترین تغییرات در چه وزارتخانه‌هایی خواهد بود؟
البته بنده در متن تصمیم‌گیری‌ها نیستم اما شنیده‌ام تغییر در وزارتخانه‌های ارشاد، صنایع، مسکن و وزارت خارجه در اولویت است.
با توجه به اینکه شما عضو کمیسیون فرهنگی هستید، نظرتان نسبت به عملکرد آقای صفارهرندی در وزارت ارشاد چیست و عملکرد ایشان را چطور ارزیابی می‌کنید؟
عملکرد آقای صفارهرندی در مجموع خوب بوده است ولی چون سیاست‌های فرهنگی رئیس‌جمهور به گونه دیگری است که در مسائل فرهنگی بی‌تفاوت هستند و به دنبال سیاست‌های باز هستند، سیاست‌هایی را دنبال می‌کنند که با اصول اسلامی سازگار نیست. کمااینکه اخیراً هم گفته‌اند در مسائل فرهنگی باز فکر می‌کنند و با گشت ارشاد مخالف بوده و هستند و به پوشش اسلامی و ممیزی کتاب کاری ندارند. همان حرف‌هایی که در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری هم می‌زدند. به نظر من سیاست‌های باز فرهنگی که احمدی‌نژاد به دنبال آنهاست، با سیاست‌های مقام معظم رهبری هماهنگ نیست و او حتی سیاست‌هایی بازتر از زمان خاتمی را می‌پسندد. از این جهت نقدی به او وجود دارد که احمدی‌نژاد را از دایره اصولگرایی خارج می‌کند.
به نظر شما چه کسی ممکن است جایگزین صفارهرندی در وزارت ارشاد شود؟
به نظرم رئیس‌جمهور به دنبال کسی در وزارت ارشاد است که مثل خود او باز فکر کند و با هرنوع نظارتی بر مسائل فرهنگی مخالفت داشته باشد، اما مجلس باید به هوش باشد و به چنین افرادی رأی ندهد. شنیده‌ام که رئیس‌جمهور می‌خواهد آقای کلهر را که منطبق با سلیقه احمدی‌نژاد است و قائل به سیاست باز فرهنگی و بی‌تفاوتی فرهنگی است، جایگزین صفارهرندی در وزارت ارشاد کند.
